تجزیه و تحلیل خصوصیات ژنتیکی و فنوتیپی صفات کیفیت تخم‌مرغ در مرغ‌های بومی اصفهان

زمینه مطالعاتی: بررسی خصوصیات ژنتیکی و فنوتیپی صفات کیفیت تخم­مرغ از اهمیت بالایی در اصلاح­نژاد مرغ­های بومی برخوردار است. هدف: این تحقیق با هدف تخمین وراثت پذیری و همبستگی­های ژنتیکی و فنوتیپی این صفات در مرغ­های بومی اصفهان انجام شد. روش کار: تعداد 1024 عدد تخم­مرغ مربوط به نسل پانزدهم، از مرکز اصلاح­نژاد مرغ­های بومی اصفهان جمع­آوری و صفات کیفیت خارجی و داخلی آنها اندازه­گیری شد. پارامترهای ژنتیکی و فنوتیپی صفات به وسیله ی شش مدل حیوانی و با استفاده از روش حداکثر درستنمایی محدود شده مورد برآورد قرار گرفت.  نتایج: تخمین­های وراثت­پذیری برای کیفیت خارجی در دامنه­ی 14/0 تا 38/0 و برای کیفیت داخلی در دامنه­ی 11/0 تا 25/0 قرار داشت. در مورد کیفیت خارجی، بیشترین همبستگی مثبت ژنتیکی بین وزن مخصوص و ضخامت پوسته­ (93/0) و بیشترین همبستگی منفی ژنتیکی بین طول و شاخص شکل تخم­مرغ (81/0-) مشاهده شد. همچنین در مورد کیفیت داخلی، بیشترین همبستگی مثبت ژنتیکی بین ارتفاع سفیده و واحد هاو (99/0) و بیشترین همبستگی منفی ژنتیکی بین قطر زرده و شاخص زرده (54/0-) مشاهده شد. بیشترین همبستگی ژنتیکی بین صفات کیفیت خارجی و کیفیت داخلی مربوط به وزن تخم­مرغ و وزن سفیده­ (92/0) بود. نتیجه­گیری نهایی: نتایج نشان داد که بهبود صفات کیفیت خارجی از طریق انتخاب برای وزن مخصوص به دلیل بالا بودن توارث پذیری، همبستگی ژنتیکی مطلوب با اکثر صفات کیفیت خارجی و اندازه­گیری آسان، امکان­پذیر است. از طرفی انتخاب برای افزایش ارتفاع زرده نیز به دلایل مشابه منجر به بهبود کیفیت داخلی تخم­مرغ خواهد شد. با توجه به همبستگی ژنتیکی منفی وزن مخصوص و ارتفاع زرده، استفاده همزمان از این دو صفت در یک شاخص انتخاب می تواند منجر به بهبود کیفیت داخلی و خارجی تخم­مرغ در مرغ­های بومی اصفهان شود.